Zuid-Sudan ligt aan de oostkant van Afrika. In het noorden ligt Noord-Sudan en met de klok mee grenst het land verder aan Ethiopie, Kenia, Uganda, Democratische Republiek Congo en de Centraal Afrikaanse Republiek.

Zuid-Sudan is sinds 9 juli 2011 onafhankelijk. Vanaf 1954 tot 2005 heeft er een burgeroorlog gewoed. In 2005 werd vrede gesloten en de afspraak gemaakt dat Zuid-Sudan zich van het Noorden kon afscheiden in 2011, als de bevolking zich daar in een referendum voor zou uitspreken. Dat gebeurde met ruime meerderheid. Dat het land nu onafhankelijk is, wil niet zeggen dat er ook echt vrede is. Integendeel, het grensgebied wordt nog steeds betwist tussen Noord- en Zuid-Sudan, vooral omdat er veel olie in de grond zit. Ook binnenlands zijn er twisten. Vooral de verschillende stammen die koeien houden voeren strijd. De jongens uit deze stammen zijn van oudsher gewend, met gepast geweld, elkaars vee te roven en weer terug te halen. Sinds dat gebeurt met vuurwapens in plaats van traditionele wapens vallen daar veel slachtoffers bij.

In de stad waar wij zijn, Wau, was het sinds de vredesovereenkomst met Noord-Sudan rustig. Helaas zijn er ook hier in december 2012 gevechten geweest, waarbij doden zijn gevallen. Dat heeft er toe geleid dat wij vlak voor kerstmis geëvacueerd zijn en pas half januari 2013 weer terug konden. Het is nu weer rustig in de stad.

Wau is de tweede stad van het land en de hoofdstad van de provincie Western Bahr-al-Ghazar, met ongeveer 250.000 inwoners. Dat ongeveer betekent hier een ruime marge, goede bevolkingsregistratie is er niet en bovendien keren er nog dagelijks voormalige vluchtelingen terug. Overigens is het begrip stad in dit geval ook misleidend.

Het betekent zeker niet wat wij onder een stad verstaan. De stad bestaat grotendeels uit een verzameling hutjes,de meeste van leem, sommige van steen met daartussen onverharde wegen. De enige verharde weg loopt vanaf het vliegveld (dat vanaf 2013 weer open is voor binnenlandse vluchten) de stad in. Het verkeer bestaat grotendeels uit tuktuks (die ze hier “rikshaw” noemen) die fungeren als taxi, ezelkarren voor watervervoer en 4×4-auto’s van hulporganisaties. Ook fietsen (wij hebben ze inmiddels ook) en motoren zijn veelgebruikt, maar er wordt ook nog veel gelopen.

Wau telt drie markten, één in het noorden van de stad (Suk Adjar), één in het oosten (Suk Wau) en één in het centrum (Suk Yo), waar letterlijk alles verkocht wordt. Natuurlijk etenswaren (inclusief vlees en vis, uiteraard ongekoeld maar wel vers geslacht. Kippen en ganzen koop je zelfs levend), maar ook matrassen, keukenartikelen, fietsen, kleding, schoonmaakmiddelen, bouwmaterialen en meubels. Buiten de markt is er niet veel, er zijn nauwelijks gewone winkels. Alleen apotheken/drogisterijen zijn er volop, hoewel met soms een assortiment van twijfelachtige kwaliteit.

Wau ligt aan de rivier de Jur. In de rivier leven nijlpaarden en zouden ook krokodillen moeten zitten, maar wij hebben ze tot nu toe niet waargenomen. Wel wordt er regelmatig gevist  in de Jur.

In de stad is er een volledig verouderd waterleidingsysteem dat enkele huizen voorziet van stromend water (de Amerikanen zijn bezig met het aanleggen van een waterzuiveringsinstallatie en een nieuw waterleidingnet maar dat gaat nog even duren). De leidingen liggen door erosie inmiddels grotendeels boven de grond en worden regelmatig stuk gereden door auto’s. Erg nuttig is het huidige systeem dus niet. Wel zijn er waterpompen en sommige huizen beschikken over een watertank (waaronder het onze). De tank wordt gevuld door waterwagens. Als het een geavanceerde versie is, betekent dat een vrachtwagen, maar het kan ook een ezelkar zijn.

Je ziet dan ook overal in de stad ezeltjes lopen, maar ook geiten en koeien lopen gewoon los door de straten en bermen. Het verkeer rijdt er wel omheen. En als ze nodig zijn voor het werk of de slacht haalt de eigenaar (meestal een jongetje dat eigenlijk nog op school zou moeten zitten) ze wel weer op.

In Wau is een electriciteitsnet aanwezig. In het centrum zijn woningen, winkels en kantoren aangesloten op electra. Alleen… dat heeft niet zo veel zin, want er wordt geen electriciteit geleverd. Tot nu toe is er sinds de onafhankelijkheid in 2012 twee dagen electriciteit geleverd via het gemeentelijk net, op onafhankelijksheidsdag en tijdens de finale van het WK voetbal, in 2013 helemaal niet. Dat is geen onwil, maar er is niet genoeg brandstof beschikbaar om energie te produceren. Zuid-Sudan is wel olierijk, maar kan het zelf niet raffineren. En sinds januari 2012 werd er geen olie meer geëxporteerd wegens een conflict met Sudan, dus kon er geen brandstof geïmporteerd worden door de overheid. Inmiddels is er vooruitgang geboekt in de onderhandelingen en stroomt de olie weer. Als het conflict weer oplaait kan dat het ook zo maar weer stoppen. Maar ook voor de afsluiting van de olie schijnt de electriciteitsvoorziening niet erg betrouwbaar geweest te zijn. Dus staan er overal generators te ratelen of, hoopvolle ontwikkeling, liggen er zonnecellen op het dak. In Juba zagen we zelfs straatverlichting die werkte op zonnecellen, gedoneerd door een buitenlandse overheid uiteraard. Zover zijn we in Wau nog niet, het concept straatverlichting is hier nog niet doorgedrongen. Dat leidt in ieder geval tot prachtige sterrenhemels ’s nachts.

De belangrijkste gebouwen van de stad zijn de kerk en de moskee. Uiteraard zijn er veel meer kerken en veel meer moskeeën in de stad, maar “de kerk” en “de moskee” zijn van verre zichtbaar. Ze liggen op een heuvel. De moskee is net iets hoger. Daarnaast wordt het katholieke ziekenhuis vaak als oriëntatiepunt gebruikt. Dat is ook wel nodig, want straatnamen en huisnummers bestaan hier niet. Dat betekent dat de weg wijzen hier gaat als “bij de rotonde rechtdoor, dan voor de kerk rechtsaf, bij de apotheek weer rechts en dan het huis met de gele poort links” (inderdaad, de routebeschrijving naar ons huis).