Martin Luther King, Nelson Mandela, Mahatma Gandhi, mensen die een hoge prijs hebben betaald om hun idealen te verwezenlijken of in ieder geval dichterbij te brengen. Mensen die bereid waren die prijs te betalen omdat ze in hun idealen geloofden. Mensen ook die hun strijd vreedzaam vochten, omdat ze geloofden dat dat de beste manier was om vrede te realiseren.

Na de aanslagen in Parijs zei Donald Trump dat er minder doden zouden zijn gevallen als iedereen een wapen had gedragen. Hoewel je je kunt afvragen wat een ongetrainde burger met een pistool uitricht tegen iemand die schietend met kalasjnikov opduikt, is het een interessante stelling. Zelfs als hij gelijk heeft, als er tijdens de aanslagen minder doden zouden zijn gevallen, welke prijs zou daar tegenover staan? Hoeveel slachtoffers zouden er zijn gevallen als gevolg van dat vuurwapenbezit? Niet voor niets ligt in de VS het aantal doden als gevolg van vuurwapens veel hoger dan in de rest van de ontwikkelde landen. De redenering van Trump gaat er van uit dat iedere burger het recht en de plicht heeft om zichzelf te verdedigen. In Europa is dat de primaire taak van de overheid en het gebruik van geweld is daarom een staatsmonopolie. Zelfs in de meest beperkte, theoretische staatsvorm, de nachtwakersstaat, heeft de staat het recht én de plicht haar burgers te beschermen.

In zijn toespraak voor het Franse parlement stelde Hollande dat Frankrijk in oorlog is met IS, de ultieme vorm van gebruik van geweld tegen andere mensen. Maar kan de strijd tegen IS werkelijk door een oorlog gewonnen worden? Geweld tegen geweld, doden tegenover doden… Of is iets anders nodig? Is het een strijd van ideeën, van idealen, van zaken waar we in geloven? Het strijden voor idealen is geen strijd van de staat, kan dat niet zijn. Dat is een strijd met woorden, met bezieling, met overtuiging. Dat is een strijd van burgers, van ons allemaal.

Zijn we in staat om die strijd aan te gaan, om te doen waar we in geloven, tegen de angst en de haat in. Vechten we alleen voor onszelf of voor iedereen? Strijden we tegen iets (terreur, bedreiging, onrecht…) en willen we de ander dus buitensluiten, of strijden we voor iets (vrijheid, gelijkheid, broederschap…) en willen we de ander daarin opnemen? Zijn we bereid daar moeite voor te doen, of gaat het er vooral om ons makkelijke, comfortabele leventje niet kwijt te raken en moeten anderen die strijd maar voeren (en de prijs er voor betalen)? Geloven we eigenlijk nog in die idealen of gaat het ons toch eigenlijk vooral om geld en macht en een makkelijk leven?